Space 4.0 – wspólna, demokratyczna europejska przestrzeń kosmiczna. Część 5

nr katalogowy: 154003
10.15199/13.2025.4.1

Streszczenie
W kończącym się na niniejszej części, dość długim cyklu artykułów staraliśmy się przedstawić europejską ideologię polityczno-społeczno- gospodarczą Space 4.0 ze wszystkich możliwych stron, a i tak nie wyczerpaliśmy jej wszystkich aspektów. Nie poruszaliśmy aspektów nazbyt drażliwych związanych np. z ciągłym istnieniem silnych granic technologicznych i ekonomicznych w naszym regionie oraz partykularyzmem interesów, także społecznych. Budowa demokratycznej europejskiej przestrzeni kosmicznej jest naszym celem, jest marzeniem możliwym do zrealizowania, chętnie w jak najbliższej przyszłości. Przedstawiony obraz europejskiego sektora kosmicznego był może nazbyt optymistyczny, ale jednak nie pozbawiony ciągle wypowiadanych krytycznych refleksji. Być może w tej części kończącej cykl tych refleksji jest nieco więcej. Być może chodzi o to aby świetna idea Space 4.0 nie została zredukowana przez zaniedbania, przez nas samych ale i przez bardzo silne czynniki zewnętrzne, do w zasadzie nieco marginalnej warstwy technicznej dołączenia strefy bliskiego kosmosu wyłącznie do gospodarki klasy Industry 4.0 i bazującym na tym pakiecie nowych i kosmicznie wzmocnionych czy odświeżonych usług. Space 4.0 to nie tylko ekosystem małych i tanich satelitów. Silna kosmiczna konkurencja globalna spycha nas w tym kierunku. Dla nas, także uczestników Space 4.0, to czas pracy i pokory, gdzieniegdzie dumnego uczestnictwa, uczenia się na błędach, zachęcania SME do aktywności, ważnych inicjatyw administracyjnych i budowy społecznego sektora kosmicznego.

Abstract
In the quite long series of articles ending with this part, we tried to present the European political, socio-economic ideology of Space 4.0 from all possible sides, and even so we did not exhaust all its aspects. We did not touch on overly sensitive aspects related, for example, to the continued existence of strong technological and economic boundaries in our region and the particularism of interests, including social ones. Building a democratic European space is our goal, a dream that can be realized, preferably in the nearest future. The presented image of the European space sector was perhaps overly optimistic, but still not devoid of constantly expressed critical reflections. Perhaps in this part ending the series of these reflections there are a bit more. Perhaps the point is to ensure that the great idea of Space 4.0 is not reduced by neglect, by ourselves but also by very strong external factors, to a basically somewhat marginal technical layer of connecting the near space zone exclusively to the Industry 4.0 class economy and the package of new and cosmically reinforced or refreshed services based on it. Space 4.0 is not only an ecosystem of small and cheap satellites. Strong global space competition is pushing us in this direction. For us, also participants of Space 4.0, it is a time of work and humility, here and there proud participation, learning from mistakes, encouraging SMEs to be active, important administrative initiatives, to build societal space sector.

Ryszard Romaniuk
Piotr Orleański