INTELIGENCJA ROZPROSZONA – ORKIESTRA BEZ DYRYGENTA

Swarm Intelligence – conductorless orchestra

nr katalogowy: 154290
10.15199/13.2025.5.3

Streszczenie
Inteligencja rozproszona (IR) jest to rodzaj Sztucznej Inteligencji, która wyłania się w sposób emergentny na podstawie lokalnych interakcji. Co do zasady, systemy oparte o IR są zdecentralizowane – nie mają dostępu do wiedzy globalnej. Badania nad IR rozpoczęły się od obserwacji i opisywania zachowań stadnych występujących w przyrodzie np. mrówek, kluczy ptaków czy ławic ryb. Roje mają zdolność do samoorganizacji, co wprowadza zestaw unikalnych cech i zastosowań. Pomimo pierwotnego zainteresowania IR w biologii, systemy oparte o IR zostały zastosowane w technologii. Na początku, były wykorzystywane do rozwiązywania problemów optymalizacyjnych np. Ant Colony Optimization, czy Particle Swarm Optimization. Jednakże, z czasem Inteligencja Rozproszona została wykorzystana do tworzenia systemów wielorobotycznych, zwanymi rojami robotów. Wykorzystanie IR nie kończy się jedynie na tych dwóch obszarach – w artykule są przedstawiono również inne możliwości jej wykorzystania, m.in. w telekomunikacji. Ponadto, została przedstawiona problematyka tworzenia systemów IR oraz metody wykorzystywane do projektowania i modelowania systemów inteligencji rozproszonej.

Abstract
Swarm Intelligence (SI) is a kind of Artificial Intelligence that emerges from local interactions. By principle, systems based on SI are decentralized – they do not have access to the global knowledge. The initial study on SI was on the natural swarms, e.g., ants, flocks of birds, and schools of fish. Swarms have an ability to self-organize, which brings a unique set of features and applications. Despite their origin in biology, SI systems were adopted into technology. At the very beginning, they were used to solve optimization problems, e.g., Ant Colony Optimization and Particle Swarm Optimization; however, they were later adopted in the field of robotics, which is called swarm robotics. Although those are two primary fields of research in SI, other applications, such as in telecommunications, are also presented in this article. Furthermore, the problem of creating SI systems and the current methods used for designing and modeling the swarm systems are presented.

Bartłomiej Piotr Mastej